انواع نخ خیاطی (Types of sewing thread) با توجه به کاربرد و ویژگیهایی که دارند به ۳ گروه اصلی از قبیل نخ طبیعی، نخ مصنوعی و نخ مخلوط دستهبندی میشوند. در این میان نخ پشمی و نخ ابریشمی جزو نخهای طبیعی قرار دارند.
نخ ابریشم مصنوعی، نخ پلیاستر و نخهای دیگری مثل ویسکوز ریون جزو نخهای مصنوعی قرار میگیرند؛ اما نخ پلیاستر پنبه، نخ پلیاستر ابریشم و نخهای مولینه در گروه نخهای مخلوط دستهبندی میشوند. در ادامه این مطلب شما را با کاربرد و ویژگیهای انواع نخ خیاطی آشنا میکنیم.
انواع نخ خیاطی
شاید بارها انواع نخ با عکس را در صفحات گوگل، مجلههای خیاطی و برخی کتابها دیده باشید؛ اما به طور دقیق ندانید که نخها چه کاربردهای عمومی و تزئینی در صنایع نساجی و در بین ملزومات و قطعات چرخ خیاطی خانگی دارند. به همین دلیل در ادامه ما در بین تنوع زیادی از نخها به طور مختصر انواع نخ خیاطی و کاربرهای عمومی آنها را برایتان شرح میدهیم.
نام نخ | ویژگیها | کاربردها |
نخ پنبهای | نرم، بدون کشسانی، جذب رطوبت بالا، مقاوم به حرارت | کوک زدن، رویهدوزی، لباسهای سبک |
نخ پشمی | ضخیم، گرم، مقاوم در برابر پارگی | لباس زمستانی، پارچههای ضخیم |
نخ نایلونی | ارزان، منعطف، مقاوم در برابر شستشو | دوخت عمومی، سنگدوزی، مرواریددوزی |
نخ پلیاستری | ضد حساسیت، مقاوم، نرم، بدون تغییر رنگ | دوخت روزمره، لباسهای سبک و سنگین |
نخ ابریشمی (طبیعی/مصنوعی) | بسیار لطیف، براق، کشسان | گلدوزی، لباس مجلسی، تزئینات ظریف |
نخ ریونی | شبیه پشم و کتان، جذب رطوبت بالا، لطافت متوسط | گلدوزی تزئینی، جوراب، کشباف |
نخ فلزی (زری/گلابتون) | براق، در رنگ طلایی و نقرهای، استحکام خوب | گلدوزی سنتی، تزئین لباس مجلسی |
نخ متالیک | براق، شباهت به ریون، مناسب تزئین | تزئین لباس، دوخت ظریف |
نخ دمسه (DMC) | بسیار مقاوم، بدون تغییر رنگ، رنگبندی متنوع | گلدوزی، روباندوزی، دستبندسازی |
نخ عمامهای | ضخیم، بادوام، طبیعی یا مصنوعی | نمددوزی، برجستهدوزی، گلدوزی، دوخت حاشیه |
نخ کتان | مقاوم، سبک، لطیف، مناسب دوخت صنعتی | لباس بیرونی، مانتو، کت |
نخ مِز (Mez) | نازک، لطیف، براق | گلدوزی دستی |
نخ کوبلن دوزی | ضخیم، چند لایه، مناسب تزئین | کوبلن دوزی، روباندوزی، دوختهای تزیینی |
نخ لمهای | بسیار براق، نازک، قابل شستشو | شال، لباس زنانه، پاپوش، روسری |
نخ نامرئی | بیرنگ، قابل ترکیب با هر رنگ پارچه | سنگدوزی، پولکدوزی، لباس مجلسی |
-
نخ پنبه ای
نخهای پنبه ای یکی از پرطرفدارترین نخهای خیاطی هستند که از نوع نخ طبیعی به شمار میآیند. نخهای پنبه ای لطافت و مقاومت خوبی در برابر تغییر فرم و دماهای زیاد دارند. معمولاً نخ پنبه ای مناسبترین نخ خیاطی برای کوک زدن است؛ ولی خاصیت کشسانی ندارد.
-
نخهای پشمی
نخهای پشمی نوعی نخ طبیعی هستند که توانایی حفظ گرما را دارند. تقریباً سنگین هستند و ضخامت و استحکام خوبی در برابر پارگی دارند. از این رو در بین انواع نخ خیاطی بیشتر برای دوخت پارچههای ضخیم و لباسهای زمستانی از نخهای پشمی استفاده میشود.
-
نخ نایلونی
نخهای نایلونی جز نخهای کاملاً مصنوعی هستند. اگر چه مقاومت بالایی در برابر حرارت ندارند؛ اما به دلیل تنوع زیاد برای دوختن پارچههای مختلف از ضخیم گرفته تا دوخت پارچههای نازک کاربرد زیادی دارند. البته قیمت آنها نسبت به نخهای دیگر هم پایینتر است.
-
نخ پلیاستر
در بین انواع نخ خیاطی بهترین جایگزین برای نخهای پنبههای نوعی نخ مصنوعی به نام نخ پلیاستر است. اصولاً نخهای پلیاستر برای دوخت تمام پارچههای ضخیم و نازک استفاده میشود. نخهای پلیاستر تغییر رنگ ندارند و هنگام کشش و فشار از استحکام قابل قبولی برخوردار هستند.
بنابراین هنگام شستشو با ماشین لباسشویی هیچ مشکلی برای کیفیت نخهای پلیاستر ایجاد نمیشود. مهمتر اینکه در طبقهبندی انواع نخ خیاطی معمولاً نخهای پلیاستر ضد حساسیت هستند و لطافت و نرمی خوبی دارند. البته بهتر است نخهای پلیاستر هم مانند انواع نخ در نساجی در معرض حرارتهای بالا قرار نگیرند.
همچنین اگر با پاره شدن نخ چرخ خیاطی بهطور مکرر مواجهه میشوید، توصیه میکنیم حتما مقالهی پاره شدن نخ چرخ خیاطی را حتما بخوانید. در این مطلب راهنمایی کامل درباره رفع مشکل پاره شدن نخ جرخ خیاطی و خرید نخ باکیفیت را ارائه کردهایم.
انواع نخ های تزئینی
در بین انواع نخ خیاطی شاید زیاد اسم انواع نخ تزئینی را شنیده باشید. برخی از این نخهای خیاطی که کاربرد تزئینی دارند را در ادامه به شما معرفی میکنیم:
-
نخ ابریشمی
زیباترین و لوکسترین نخهایی که کاربری تزئینی دارند انواع نخ ابریشم هستند. این نوع نخها خاصیت کشسانی دارند همچنین در ۲ نوع طبیعی و مصنوعی قابل استفاده هستند. سالهاست که از نخ ابریشمی برای دوخت تزئیناتی مثل گلدوزی استفاده میشود؛ چون که نخهای ابریشمی گران قیمت، براق و خیلی لطیف هستند.
-
نخ ریون
یکی دیگر از انواع نخ خیاطی که بیشتر جنبه تزئینی دارد نخ ریون است. این نوع نخها کوتاه و پرزدار هستند که اغلب برای گلدوزی استفاده میشوند؛ اما لطافت و استحکام کمی دارند به همین دلیل برای دوخت لباس و اتصال درزها اصلاً مناسب نیستند.
-
نخ فلزی
از بین انواع نخ ضخیم که برای خیاطی استفاده میشود میتوان به نخهای فلزی اشاره کرد. این نوع نخهای خیاطی از فلزهای براقی به رنگ طلایی و نقرهای در ضخامتهای مختلف تولید میشوند. امروزه در بازار انواع نخ فلزی را با نامهای دیگری مثل نخ نقره، نخ بلورسنت و نخ گلابتون میشناسند. مهمترین کاربرد نخ فلزی برای گلدوزی و کارهای تزئینی است.
-
نخ متالیک
نخهای متالیک یکی از انواع نخ خیاطی بوده که جزو نخهای پلیاستری محسوب میشوند و شباهت نزدیکی با نخهای ریون دارد. بنابراین بیشتر برای تزئینات پارچهها و لباسها استفاده میشوند.
-
نخ دمسه
نخ دمسه یکی از انواع نخ خیاطی طبیعی و از جنس کتان مرغوب است. بنابراین هیچ تغییر رنگی ندارد و در برابر دماهای بالا مقاومت خوبی از خود نشان میدهد. از این رو برای گلدوزی، تزئینات لباس و حتی سوزن دوزی بهترین نخ محسوب میشوند.
-
نخ نامرئی
در بین انواع نخ خیاطی تنها نخهای نامرئی هیچ رنگی ندارند. بنابراین نخهای نامرئی برای پولک دوزی و سنگ دوزی روی لباسها به کار میبرند.
دستهبندی نخها بر اساس جنس مواد اولیه
در دستهبندی انواع نخ بر اساس جنس مواد اولیه، نخها به سه گروه اصلی تقسیم میشوند: نخهای طبیعی، نخهای مصنوعی، و نخهای ترکیبی. در ادامه، هر دسته را به صورت مفصل بررسی خواهیم کرد.
نخ های طبیعی
نخهای طبیعی از الیاف گیاهی یا حیوانی به دست میآیند و در بین انواع نخ خیاطی، از قدیمیترین و پرکاربردترین گزینهها محسوب میشوند. این نخها به دلیل منشاء طبیعی خود، لطافت بالایی داشته و اغلب برای پوست حساسیتزا نیستند. از جمله ویژگیهای اصلی نخهای طبیعی میتوان به تنفسپذیری، قابلیت جذب بالای رطوبت، سازگاری با محیط زیست و راحتی در دوخت اشاره کرد.
البته ممکن است نسبت به نخهای مصنوعی استحکام کمتری داشته باشند یا در شرایط مرطوب زودتر پوسیده شوند، ولی در عوض نرمی و دوام قابل توجهی برای کاربردهای روزمره دارند. در میان انواع نخ خیاطی، نخهای طبیعی شامل نخ پنبهای، نخ پشمی، نخ کتان و نخ ابریشم طبیعی هستند.
نخ های مصنوعی
نخهای مصنوعی از مواد شیمیایی و فرآیندهای صنعتی ساخته میشوند و یکی از مهمترین دستهبندیهای نخ در صنعت نساجی به شمار میآیند. این نخها معمولاً از پلیمرهای سنتزی مثل پلیاستر، نایلون، آکریلیک و ریون تولید میشوند و ویژگیهایی دارند که آنها را برای کاربردهای خاصی مناسب میکند. نخهای مصنوعی به دلیل مقاومت بالا در برابر کشش، پارگی و رطوبت، دوام بیشتری نسبت به نخهای طبیعی دارند و معمولاً قیمت کمتری نیز دارند.
همچنین، این نخها خواص فنی خاصی مثل ضدچروک بودن، عدم جذب رطوبت یا سریع خشک شدن را دارند که در برخی تولیدات نساجی بسیار ارزشمند است. از سوی دیگر، نخهای مصنوعی به دلیل ماهیت شیمیایی ممکن است حساسیتزا باشند و یا در برابر حرارت بالا آسیب ببینند.
نخ های ترکیبی
نخهای ترکیبی یا نخهای مخلوط از ترکیب دو یا چند نوع الیاف طبیعی و مصنوعی ساخته میشوند تا ویژگیهای مثبت هرکدام را در یک نخ واحد بهدست آورند. هدف اصلی این ترکیب، بهبود عملکرد نخ در جنبههایی مانند استحکام، کشسانی، مقاومت در برابر سایش، لطافت و دوام است. این نخها معمولاً از ترکیب نخهای پنبهای با پلیاستر یا نخهای پشمی با آکریلیک ساخته میشوند. مثلاً نخ پنبه/پلیاستر به دلیل داشتن مقاومت بالای پلیاستر و لطافت پنبه، در دوخت لباسهای روزمره، یونیفرمها و لباسهایی که نیاز به دوام بالا دارند، بسیار پرکاربرد است.
همچنین نخ ترکیبی پشم/آکریلیک گرم و سبک است و در لباسهای پاییزه و زمستانی استفاده میشود. مزیت بزرگ نخهای ترکیبی این است که معمولاً قیمت مقرونبهصرفهتری نسبت به نخهای صددرصد طبیعی دارند، در عین حال از نظر کیفیت و مقاومت، بسیار مناسب هستند. همچنین، این نخها معمولاً کمتر چروک میشوند و راحتتر شسته و نگهداری میگردند. به طور خلاصه، نخهای ترکیبی بهترین گزینه برای کسانی هستند که میخواهند تعادل بین کیفیت، دوام و هزینه را حفظ کنند و در کاربردهای متنوع خیاطی و نساجی از آنها بهره میبرند.
سخن پایانی
بدون شک شما با شناخت انواع نخ پارچه و انواع نخ خیاطی میتوانید دوخت انواع لباسهای ساده و مجلسی را به بهترین شکل انجام دهید. تنها کافیست مرغوب نخ خیاطی را در نمونههای مختلف از فروشگاههای معتبر مثل فروشگاه اینترنتی نخ سوزن تهیه کنید.
مطمئن باشید فروشگاه نخ سوزن باکیفیت ترین برندهای نخ خیاطی، چرخ خیاطی، اتو پرس و صفر تا صد ملزومات و قطعات چرخ خیاطی و محصولات خرازی را با قیمتی به صرفه و بصورت آنلاین و تحویل فوری در هر کجای ایران به دستتان میرساند.