چگونه می توان در خانه لباس دوخت ؟ این سوالی است که ممکن است برای بسیاری از کسانی که به خیاطی علاقه‌مندند یا دنبال راهی برای داشتن لباس‌های خاص و اندازه خودشان هستند، مطرح شود. ممکن است ندانید از کجا شروع کنید، چطور اندازه‌گیری دقیق انجام دهید یا الگوی مناسب انتخاب کنید. حتی ممکن است نگران باشید که این کار زمان‌بر و پیچیده باشد.
اگر شما نیز به انجام این کار علاقه مند هستید و در کنار مهارت‌های اولیه از یک چرخ خیاطی خانگی نیز برخوردار هستید ادامه این مطلب را از دست ندهید چرا که قرار است با مهم‌ترین نکات دوخت و دوز لباس در خانه آشنا شویم.
مراحل آموزش خیاطی در خانه
برای اینکه بدانید چگونه می توان در خانه لباس دوخت باید طبق مراحل زیر پیش بروید. البته این مراحل کافی نیست، تلاش، پشتکار و دقت و همچنین شرکت در دوره‌های آنلاین یا حضوری خیاطی به شما کمک می‌کند تا نتیجه بهتری به دست آورید.
| مرحله | توضیح مختصر | چگونه می توان در خانه لباس دوخت |
|---|---|---|
| ۱. آماده‌سازی | انتخاب پارچه، شستن و اتو کردن آن | حتماً قبل از برش پارچه را بشویید و اتو کنید |
| ۲. اندازه‌گیری | اندازه‌گیری دقیق بدن با متر خیاطی | استفاده از متر انعطاف‌پذیر و دقت در اندازه‌ها |
| ۳. انتخاب الگو | پیدا کردن یا طراحی الگوی مناسب برای لباس | انتخاب الگو بر اساس نوع لباس و سطح مهارت |
| ۴. برش پارچه | قرار دادن الگو روی پارچه و برش با دقت | رعایت جهت پارچه و اضافه کردن درز |
| ۵. دوخت درزها | وصل کردن قطعات پارچه با چرخ خیاطی یا دست | استفاده از کوک‌های مناسب و ثابت کردن قطعات با سنجاق |
| ۶. اتو کردن و فینیش | صاف کردن درزها و اتو زدن لباس برای فرم بهتر | استفاده از اتوی مناسب با بخار و تنظیم دما |
آماده‌سازی قبل از شروع دوخت
پیش از آنکه سراغ دوخت لباس برویم، یک مرحله بسیار مهم وجود دارد که معمولاً دست‌کم گرفته می‌شود، اما در واقع پایه و اساس نتیجه نهایی است: آماده‌سازی. اگر این مرحله را با دقت انجام دهیم، دوخت لباس نه‌تنها آسان‌تر خواهد بود، بلکه ظاهر نهایی لباس هم بسیار حرفه‌ای‌تر و تمیزتر درمی‌آید. پس با ما همراه باشید تا به این سوال پاسخ دهیم که : چگونه می توان در خانه لباس دوخت ؟
انتخاب پارچه مناسب
چگونه می توان در خانه لباس دوخت ؟ اولین قدم، انتخاب درست پارچه است. هر نوع پارچه ویژگی‌های خاص خود را دارد و برای مدل‌های متفاوتی مناسب است. اگر تازه‌کار هستید، بهتر است با پارچه‌هایی مثل نخی، پنبه‌ای یا کتان سبک شروع کنید؛ این پارچه‌ها موقع برش و دوخت کمتر لیز می‌خورند و کار با آنها راحت‌تر است. همچنین بهتر است پارچه‌ای را انتخاب کنید که خیلی کشی نباشد، چون کنترل آن برای دوخت دقیق کمی سخت‌تر است.
شست‌وشو و اتو کردن پارچه
یکی از نکات مهمی که در پاسخ به سوال چگونه می توان در خانه لباس دوخت نباید فراموش کرد، شستن پارچه قبل از برش است. بسیاری از پارچه‌ها بعد از اولین شست‌وشو آب می‌روند و اگر این مرحله انجام نشود، لباس دوخته‌شده ممکن است پس از چند بار شستن دیگر قابل استفاده نباشد.
بنابراین، بعد از شستن و خشک شدن پارچه، حتماً باید آن را اتو کنید تا چین‌وچروک‌ها برطرف شده و بتوانید برش‌های دقیق و تمیزی برای دوخت در خانه انجام دهید.
شناخت ابزارها و لوازم جانبی
بی‌شک اولین وسیله ضروری، یک چرخ خیاطی خانگی است. یک چرخ خیاطی مدرن با امکان دوخت ساده و زیگزاگ به همراه ژتون دوزی و پس دوزی، ترجیحاً با وزن سبک، قابلیت سوزن نخ کن اتوماتیک، قابلیت سوزن پایین و دکمه زن یک گزینه بسیار مناسب محسوب می‌شود.
در پاسخ به این سوال که چگونه می توان در خانه لباس دوخت نباید بخش مهم تهیه لوازم چرخ خیاطی همچون قیچی، سوزن، سنجاق و بشکاف را فراموش کرد. پس از آن نیز باید به تهیه سوزن مناسب بپردازید و ضخامت سوزن را بر اساس ضخامت پارچه انتخاب نمایید. بر اساس سیستم متریک اروپا می‌توان انواع سوزن چرخ خیاطی را از شماره 60 تا 120 انتخاب نمود. هر چه شماره اعداد پایین‌تر باشد، آن سوزن نیز ظرافت بیشتری دارد.
انتخاب الگوی مناسب
چگونه می توان در خانه لباس دوخت ؟ انتخاب الگوی مناسب یکی از مهم‌ترین مراحل در دوخت لباس در خانه است، چون الگو نقش نقشه‌ی راه را دارد و تمام مراحل برش و دوخت بر اساس آن انجام می‌شود. برای افراد مبتدی، استفاده از الگوهای آماده که به‌صورت چاپی یا فایل PDF در دسترس هستند، گزینه‌ی بسیار مناسبی است؛ چون معمولاً همراه با راهنمای گام‌به‌گام ارائه می‌شوند و احتمال خطا را کاهش می‌دهند.
اگرچه رسم الگو بر اساس اندازه‌های فردی هم ممکن است، اما این روش برای شروع کمی پیچیده است و نیاز به تمرین دارد. نکته‌ی مهم دیگر، انتخاب الگوی ساده و متناسب با سطح مهارت است؛ مثل دامن فون یا بلوز آزاد که هم برش راحت‌تری دارند، هم دوخت‌شان زمان‌بر نیست. همچنین باید مطمئن شد که سایز الگو با اندازه‌های بدن تطابق دارد، و در صورت نیاز، پیش از برش، تغییرات لازم روی الگو اعمال شود.
طریقه اندازه‌گیری دقیق بدن
برای اینکه لباس نهایی فرم درستی داشته باشد و کاملاً اندازه بدن باشد، باید اندازه‌گیری‌ها با دقت و به‌درستی انجام شوند. این مرحله به‌خصوص برای کسانی که می‌خواهند بدانند چگونه می توان در خانه لباس دوخت، پایه و اساس کار است. چون حتی بهترین دوخت و الگو هم اگر با اندازه‌های نادرست همراه باشد، نتیجه مطلوبی نخواهد داشت.
برای شروع، نیاز به یک متر خیاطی نرم، کاغذ برای یادداشت اندازه‌ها، و در صورت امکان، کمک یک نفر دیگر دارید. اگر تنها هستید، می‌توانید جلوی آینه بایستید تا اندازه‌گیری دقیق‌تری داشته باشید. لباس‌های خیلی تنگ یا خیلی گشاد نپوشید و بدن باید در حالت طبیعی و راحت قرار داشته باشد.
مهم‌ترین اندازه‌هایی که باید گرفته شوند:
-
دور سینه: متر را از برجسته‌ترین قسمت سینه عبور دهید و دور بدن را اندازه بگیرید. متر باید صاف و موازی با زمین باشد و خیلی سفت یا آزاد نباشد.
-
دور کمر: باریک‌ترین بخش تنه، معمولاً کمی بالاتر از ناف، محل اندازه‌گیری کمر است. متر را دور کمر بپیچید و با نفس عادی اندازه‌گیری کنید.
-
دور باسن: برجسته‌ترین قسمت باسن باید مبنای اندازه‌گیری باشد. پاها را کنار هم قرار دهید و مطمئن شوید متر موازی با زمین است.
-
قد بالا‌تنه جلو: از بالای شانه (جایی که درز لباس معمولاً قرار دارد) تا نوک سینه، و سپس تا خط کمر را اندازه بگیرید.
-
قد بالا‌تنه پشت: از همان نقطه روی شانه تا کمر در پشت بدن را اندازه‌گیری کنید.
-
قد کلی لباس: از شانه تا پایین جایی که می‌خواهید لباس تمام شود. مثلاً برای پیراهن، از شانه تا زانو یا پایین‌تر بسته به مدل.
-
قد آستین: از سرشانه تا مچ (در حالتی که بازو کمی خم شده) اندازه بگیرید. اگر لباس آستین کوتاه است، نقطه پایان آستین را متناسب با مدل مشخص کنید.
-
عرض شانه: از استخوان شانه‌ی سمت راست تا سمت چپ، پشت به حالت صاف.
-
دور بازو (برای آستین): دور ضخیم‌ترین قسمت بازو را اندازه بگیرید.
-
دور گردن (در صورت نیاز): برای لباس‌های یقه‌دار یا پیراهن، دور گردن را به صورت آزاد اندازه بگیرید.
یادگیری دوخت با چرخ خیاطی
در پاسخ به چگونه می توان در خانه لباس دوخت ، پیشنهاد افراد حرفه‌ای در این حوزه این است که پیش از کار با چرخ خیاطی، بهتر است به انجام دوخت‌های مختلف با دست تسلط پیدا کنید و پس از آن از چرخ خیاطی برای انجام آن دوخت‌ها استفاده کنید. از جمله مهم‌ترین انواع دوخت در خیاطی عبارت هستند از:
- دوخت دانه‌ای یا زنجیر
- دوخت گره فرانسوی
- دوخت دو شاخه‌ای
- دوخت ضربدری
- دوخت زیگزاگی
- دوخت تزئینی
- دوخت دورانی
- دوخت ساده
- دوخت ریز
دوری از اشتباهات متداول افراد
معمولاً افراد مبتدی هنگام یادگیری چگونه می توان در خانه لباس دوخت برخی اشتباهات را مکرراً تکرار می‌کنند که باعث ایجاد مشکلات و ناراحتی در روند دوخت می‌شود. چند نمونه از این اشتباهات رایج عبارت‌اند از:
- از پارچه های نو استفاده نکنید: افراد مبتدی کار خود را با پارچه‌های نو شروع می‌کنند و معمولاً مقدار زیادی پارچه را از بین می‌برند! پیشنهاد می‌کنیم با پارچه‌های قدیمی شروع کنید تا حرفه‌ای شوید.
- نگاه خود را از سوزن و پارچه برندارید: هنگام کار با چرخ خیاطی نباید نگاه خود را از سوزن و پارچه بردارید، تنها یک لحظه غفلت ممکن است به آسیب دیدن انگشت دست شما منجر شود.
- انتخاب سوزن مناسب: با استفاده از شماره سوزن متناسب با پارچه‌ها طول عمر چرخ خیاطی خود را افزایش دهید.
- جنس پارچه: حتماً جنس پارچه را در نظر بگیرید و اطلاعات خود را در مورد انواع پارچه افزایش دهید.
- نگهداری از چرخ خیاطی: با تمیزکاری مرتب و سرویس کاری چرخ خیاطی خود، از خرابی آن جلوگیری کنید.
- استفاده از میز و صندلی مناسب: برای جلوگیری از بروز خستگی و درد در ناحیه کمر از میز و صندلی مناسب استفاده کنید.
- نور کافی: عدم وجود نور کافی در هنگام خیاطی می‌تواند صدمات جبران ناپذیری ایجاد کند.
- از الگوی های ساده شروع کنید: با کشیدن الگوهای بسیار سخت شروع نکنید؛ در عوض الگو کشیدن را کم کم از ساده به پیشرفته ارتقاء دهید. در این خصوص می‌توانید از کلاس خیاطی و انواع کتاب‌های آموزشی استفاده کنید.
شناخت انواع پارچه
در ادامه اینکه چگونه می توان در خانه لباس دوخت باید با انواع پارچه آشنا شوید، اساساً پارچه‌ها از چهار منبع مختلف به دست می‌آیند:
- انواع پارچه گیاهی: نظیر پنبه و کتان (بسیار پرطرفدار)
- انواع پارچه حیوانی: نظیر پشم و ابریشم
- انواع پارچه معدنی: نظیر پارچه‌های شیشه‌ای و پنبه نسوز
- انواع پارچه شیمیایی: نظیر ترگال و داکرون
کار با الگوها
در مراحل طراحی الگو برای بالا تنه و پایین تنه، تفاوت‌های چشمگیری وجود دارد، بنابراین بهتر است برای جلوگیری از هرگونه سردرگمی، از کلاس‌های آموزشی استفاده کنید. با یادگیری الگوهای پایه شروع کنید و به مرور وارد مراحل پیشرفته شوید. برای آشنایی با بهترین انواع کاغذ الگو خیاطی و خرید باکیفیت ترین نوع کاغذ لطفا مقاله‌ی کاغذ الگو خیاطی را مطالعه نمایید.
برش پارچه
برش پارچه یکی از حساس‌ترین مراحل در دوخت لباس است و اگر درست انجام نشود، می‌تواند کل نتیجه را خراب کند. برای کسانی که می‌خواهند بدانند چگونه می توان در خانه لباس دوخت، دقت در این مرحله بسیار مهم است. ابتدا پارچه را اتو کنید تا کاملاً صاف شود.
سپس آن را روی سطحی تمیز و صاف پهن کنید و جهت پارچه را بررسی کنید؛ بیشتر قطعات باید در امتداد راه اصلی برش بخورند تا لباس حالت درستی داشته باشد. الگوها را روی پارچه بگذارید، با سنجاق یا وزنه ثابت کنید و با صابون خیاطی دورشان را علامت بزنید.
حتماً درز اضافه (معمولاً ۱ تا ۱.۵ سانتی‌متر) را فراموش نکنید. در نهایت با قیچی مخصوص پارچه، دقیق و آرام برش بزنید. با یک برش دقیق و اصولی، بخش بزرگی از مسیر آماده‌سازی برای دوخت را به‌درستی پشت سر می‌گذارید.
دوخت درزها و اتصالات
پس از برش، مرحله‌ی مهم بعدی در روند چگونه می توان در خانه لباس دوخت، دوخت درزها و اتصال بخش‌های مختلف لباس است. ابتدا تکه‌های پارچه را طبق ترتیب الگو کنار هم قرار دهید و با سنجاق یا کوک موقت ثابت کنید. سپس درزها را از سمت پشت پارچه با چرخ خیاطی بدوزید.
بعد از دوخت، درزها را باز یا به یک سمت بخوابانید و با اتو صاف کنید تا تمیز و حرفه‌ای دیده شوند. برای جلوگیری از ریش‌ریش شدن، لبه‌ی داخلی درزها را با دوخت زیگزاگ یا نوار اریب تمیزکاری کنید.
اگر لباس شامل ساسون، زیپ یا چاک است، آنها را طبق راهنمای الگو، در زمان مناسب اضافه کنید. در پایان با اتوی نهایی، فرم و ایستایی لباس را کامل کنید.
نحوه اتو کردن و فینیش کار
اتو کردن مرحله‌ی نهایی و بسیار تأثیرگذار در فرآیند چگونه می توان در خانه لباس دوخت است. یک اتوی درست می‌تواند ظاهر لباس را حرفه‌ای، صاف و تمیز نشان دهد و فرم دوخت‌ها را بهتر در تن بنشاند. ابتدا درزها، سجاف‌ها و لبه‌ها را از سمت داخل اتو کنید. برای جلوگیری از برق‌افتادگی یا آسیب به پارچه، بهتر است از یک پارچه نازک بین اتو و لباس استفاده شود.
اتو را با دمای مناسب با جنس پارچه تنظیم کنید و از بخار کمک بگیرید تا خطوط درز کاملاً بخوابند. اتو زدن باید با دقت و بدون کشیدن پارچه انجام شود تا شکل لباس تغییر نکند. پس از اتوی داخل، اگر نیاز بود، لباس را از روی اصلی هم سبک اتو بزنید تا چین یا جمع‌شدگی‌های احتمالی برطرف شود. در نهایت، برای فینیش کار، لبه‌ها، سجاف‌ها و آستین‌ها را بررسی کنید و در صورت نیاز، نخ‌های اضافی را بچینید. حالا لباس آماده‌ی استفاده است.
آشنایی با انواع متود خیاطی
اگر مایل هستید که در نهایت به یک خیاط ماهر تبدیل شوید و بدانید که چگونه می توان در خانه لباس دوخت، باید به مرور با تمامی متدهای خیاطی آشنا شوید و در این راه حداقل یک بار از هر کدام برای دوخت یک لباس استفاده کنید. در این خصوص شایان ذکر است که بدانیم خوشبختانه یا متاسفانه متدهای بسیار زیادی در سراسر جهان وجود دارد!
اگر می‌خواهید بدانید چگونه می توان در خانه لباس دوخت و آن را به‌صورت حرفه‌ای یاد بگیرید، متد مولر یکی از بهترین گزینه‌هاست. این متد در ایران بسیار محبوب است و الگوهای دقیق و استانداردی بر اساس اندازه‌های بدن ارائه می‌دهد که کمک می‌کند لباس کاملاً اندازه و خوش‌فرم دوخته شود.
البته متدهای دیگری مثل متد فرانسه یا متریک هم وجود دارند که هرکدام کاربرد خاص خود را دارند، اما برای شروع و دوخت خانگی، متد مولر به‌دلیل جامع بودن و منابع آموزشی گسترده، انتخاب مناسبی است.
سخن پایانی
حال که با نکات چگونه می توان در خانه لباس دوخت آشنا شده ایدجا دارد اشاره کنیم که شما می‌توانید جهت تهیه انواع چرخ خیاطی‌های خانگی همچون مدل‌های مارشال، ژانومه، جانتک، کاچیران و… هم‌اکنون به قسمت «چرخ خیاطی» در فروشگاه اینترنتی نخ سوزن مراجعه فرمایید. همچنین برای تهیه دیگر ملزومات و قطعات ضروری در زمینه چرخ خیاطی نیز می‌توانید از سایت نخ سوزن استفاده کنید.
